Bu yazı içeriğinde öncelikle haber için bir kaç link bırakacağım. Ve olayı tam olarak algılayabilmeniz için detaylı olarak inceleyeceğim. En sonunda kimin neden yakındığını açıklamaya çalışacağım.
Olay buradaki liklerde çok net bir şekilde ifade ediliyor.
Çok basit aslında Uludağ Üniversitesi Mağara Araştırmaları Spor Topluluğu, SRT (Single Rope Technique, Tek İp Tekniği) kullanarak, Bursa Onkoloji Hastanesi’nin camlarına erişti. Hastaneden çıkamayan çocuklara, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda vakit geçirebilecekleri bir hediye verdiler.
Şimdi bazı şeylere tarafsız bakabilmeniz için ufak açıklamalar yapacağım.
SRT NEDİR?
Tek ip tekniği (SRT); tek bir ip üzerinde inip çıkmak için kullanılan bir dizi yöntem. Tek ip tekniği mağaracılıkta; çukur araştırmalarında, kaya tırmanışında, kanyonda kullanılır. İlk zamanlarında SRT bina bakımı için iple erişimde ve ağaç uzmanları tarafından ağaç tırmanışında kullanılmaktaydı. Ancak ağaç tırmanışı camiasında karışıklığı önlemek için birçok kişi buna “sabit” ip tekniği adını vermiştir.
Tek ip tekniği; hareketli ip tekniği olarak da bilinen çift ip tekniğinin (DRT) aksi durumlarında kullanılır.
İPLE ERİŞİM TEKNİĞİ NEDİR?
İple erişim , başlangıçta tırmanma ve mağaracılıkta kullanılan tekniklerden geliştirilen bir teknik. İşçilerin ulaşılması zor yerlere iskele, beşik veya hava çalışma platformu kullanmadan erişmelerini sağlamak için pratik ip teknikleri uygulayan bir çalışma konumlandırma şekli. İple erişim teknisyenleri, emniyet kemerlerine asılmış haldeyken erişim ve çalışma için ip üzerinde alçalır, yükselir ve çaprazlar. Bazen bir çalışma koltuğu kullanılabilir. İplerin desteği, düşme olasılığını tamamen ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Ancak birincil destek aracının beklenmedik bir şekilde arızalanması durumunda yedek bir düşüş durdurma sistemi kullanılır. Bu yedeklilik sistemi genellikle iki ip kullanılarak elde edilir. Bir çalışma hattı ve bir güvenlik hattı kurularak. Standart bir eğitim yöntem olması için bir çok uluslararası iple erişim eğitimi sistemi mevcut.Türkiye’de bunlar arasında sadece SPRAT ve IRATA popüler.
Bu yazıyı yazmamı sağlayan şey İple Erişim Teknisyenleri’nin, mağaracılık tekniğini bilmeden eleştirmesi durumu. Şimdi eleştirilen şeye geliyorum.
Eleştirilen Şey
Bize gelen mesajlar genelde IRATA veya SPRAT’ın olmaması. Yada ikinci ipin olmaması ile ilgiliydi. Hayatında IRATA veya SPRAT dışında belge bilmeyen insanları. Veya başka erişim yöntemi olduğunu bilmeyen insanları tenzih ediyorum. Asıl meselenin ne olduğundan birazdan bahsedeceğim.
Bir şikayet de itfaiye gibi kurumlarda yeni işe başlamış insanlar. Burada gayet masum olarak, bildiği şeylerin aksi bir durum olduğu için uyarılar geliyor. Zaten bu tarz dönüşlerde düzgün bir şekilde iletişim kurup konuşunca kendimizi anlatıp karşı tarafı bilgilendiriyoruz. Ve bir çok itfaiye personeli ile tanışmış arkadaş olmuş oluyoruz. Anlaşabiliyoruz ve erişim yöntemini anlatabiliyoruz. Çünkü ticari bir kaygı yok ve sektörden bir şekilde faydalanma amacında insanlar bu kesimde yok. O yüzden bilgilenenler teşekkür edip özür diliyor ve olay kapanıyor
Diğer bir şikayet ise bina ile mağara farklı. Bina güvenliği eğitimi veya çift ip eğitimi verelim diye mesaj atıp olaydan para kazanmaya çalışanlar. Yanlış duymadınız. Küçük bir sosyal sorumluluk projesinden bir şekilde üç beş kuruş kazanmak için haber sitelerine mesaj atanlar var.
İple Erişim Sektörünü Bilmeyenler İçin:
İple erişim sektörü Türkiye’de uzun yıllardır var. Son 10 yılda çift iple yapılan uluslararası sertifikalı iple erişim teknisyeni sayısı bir hayli arttı. Ama bu sertifika sizinle iş alabilmek için konuşan insanların anlattığı gibi kapsamlı değil. Yoldan çevirdiğiniz herhangi biri 1 haftalık bir eğitim ile bu belgenin L1’ine günümüz Türkiyesinde çok rahat sahip olabiliyor. Diğer ülkelerden daha kolay alınmasının bir kaç farklı sebebi var. Bunların en başında eğitimi onaylayan denetleyicilerin en rahat onay verenlerini seçip öyle Türkiye’ye çağırmaları. Hep aynı kişiyi eğitime çağırdıkları için kendi çalışanları gibi kullanabilme potansiyelleri. Diğerleri ise eğitim sırasında geçemeyeceklerini anladıkları kişilere daha fazla önem vermeleri. Yurtdışı standartlarından 1-2 gün daha fazla eğitim günü yapmaları.
Ve yine bina bakım işlerinde kesinlikle “Bina Farkındalık Eğitimi” gibi bir eğitim yok. Tamamen herhangi bir iple erişim teknisyeni çağırılıp o işleri yapıyor. Güvenlik daha çok çalışanın güvenlik algısına göre şekillenmekte. Çünkü özellikle bina bakım işlerinde bütün çalışanları düzgün bir şekilde denetlemeniz çok zor. Çalışan kişinin bilinci, eğitim seviyesi veya güvenlik algısı ne ise o kadar güvenli iş yapıyor. Ya da yapılan işte hızlı olma baskısı arttıkça iş güvenliği de aynı oranda azalıyor. İşi alırken kimse bunlardan bahsetmez. Ama yapılan projeden bile para kazanmak için okula veya hastaneye mailler atılır görüşme yapılıp hiç olmayan bir eğitim satılmaya çalışılır.
Eğer bir gün böyle bir eğitim verelim gibi teklif ile gelen olursa böyle bir eğitimin olmadığını bilmenizi isterim.
SON OLARAK
Mağaracılık Türkiye’de 50 yıla yakındır yapılan bir spor. Hem Dünya’da hem de Türkiye’de mağaracılık iple erişimden çok daha eski ve kendine ait kültürü, etiği ve estetiği olan bir oluşum. Mağaracılık için yapılan çalışmalarda her şeyi paraya çevirmek isteyen insanlar yüzünden, yakın zamanda ben bu projeyi yaparım ama derneğe şu kadar bağışlarım diyen tipler türedi.
Bu olayda bahsi geçen UMAST kesinlikle böyle bir topluluk değil. Özellikle bu tarz insanları uzaklaştırmaya çalışan bir topluluk. Bu işten kişisel gelir sahibi olmayı düşünen insanlara muhtaç olacağına o projeyi almayan bir topluluk. UMAST için bir proje yapılırsa ve ortada gelir olursa tüm gelir topluluğundur. Ayrıca UMAST bu haberlerde gördüğünüz etkinliğin ilkini yaptığında kostümleri ve hediyeleri bile Uludağ Üniversitesi Renkli Gülücükler Topluluğu ile beraber kendi cebinden karşılamıştı. Proje yapabilmek veya mağaraya gidebilmek için haftalarca makarna yiyerek harçlığını biriktiren üyelere sahip bu topluluklar.
Bu sefer sponsor edindiği için biraz gündem oldu ve bundan faydalanmak isteyenler sesini çıkarmaya başladı. Eski bir UMAST’lı ve bir iple erişim teknisyeni olarak yazıyorum. Sosyal sorumluluk projelerinde gelir elde etmek ya da şirket reklamı yapmak için sosyal sorumluluk projesi yapmak. Bu çok samimi ve etik bir davranış değil. Aynı zamanda bir topluluğa gelen veya o topluluk background’ı ile alınabilen projelerde kişisel gelir elde etmeye çalışmak. Bu da hiç etik bir davranış değil.
Özet Geçmek Gerekirse
Daha önce bu etkinliğin aynısı daha önce yapıldığında yine gündem oldu. Hiç bir iple erişim teknisyeni umursamadı çünkü iple erişim sektörünü etkileyecek sponsorlar yoktu. Şimdi çarpıtabilecekleri tek şey ilgilenmeyenlerin fark edemeyeceği bir erişim farkı. Tek derdi 23 Nisanda çocukları mutlu etmek isteyen bir topluluğa üç beş kuruş kazanmak için bok atmak. Üzerlerinden para kazanmaya çalışmak bana göre çok acımasız bir davranış.
